Bilim kurgu filmi değil, gerçek! Bir kara delik önümüzdeki 10 yıl içinde patlayabilir

1 ay önce 22

Güncelleme Tarihi: Eylül 27, 2025 07:39

Fotoğraflar: iStock

Oluşturulma Tarihi: Eylül 27, 2025 07:15

Kara delik patlaması denince gözünüzün önüne en yeni bilim kurgu filmlerinden fırlamış bir sahne gibi geliyor, değil mi? Ancak Massachusetts'ten bilim insanları, bir kara deliğin önümüzdeki 10 yıl içinde patlama olasılığının "korkutucu derecede yüksek" olduğunu açıkladı. Yeni bir makalede, 2035 yılına kadar en az bir kara deliğin patlama olasılığının yüzde 90 olduğunu belirtiyorlar. Peki bu patlama nelere sebep olacak? Bizim için tehlike var mı?

1/9PATLAMA OLASILIĞI VE HAWKING RADYASYONU

PATLAMA OLASILIĞI VE HAWKING RADYASYONU

Araştırmanın baş yazarı UMass Amherst fizik profesörü Michael Baker, "Bunun kesinlikle bu on yılda olacağını iddia etmiyoruz. Ama yüzde 90 ihtimalle bu gerçekleşebilir."

Kara delikler, çevrelerindeki toz, gaz, gezegenler ve hatta diğer kara delikleri içine çeken yoğun çekim kaynaklarıdır. Genellikle ‘yıkıcı canavarlar’ olarak tanımlanırlar çünkü yıldızları parçalarlar ve çok yaklaşan her şeyi yutarlar.

2/9Bilim kurgu filmi değil, gerçek Bir kara delik önümüzdeki 10 yıl içinde patlayabilir

18. yüzyıldan beri kara deliklerin var olduğu biliniyor ve artık yaşam döngüleri hakkında iyi bir anlayışa sahibiz. Büyük bir yıldızın yakıtı bittiğinde, güçlü bir süpernovayla içe çöker ve arkasında, hiçbir şeyin kaçamayacağı kadar yoğun bir çekime sahip bir uzay-zaman alanı bırakır. Bu kara delikler inanılmaz derecede ağırdır ve temelde stabildir, yani patlama tehlikesi altında oldukları düşünülmez.

3/9Bilim kurgu filmi değil, gerçek Bir kara delik önümüzdeki 10 yıl içinde patlayabilir

Ancak, efsanevi İngiliz fizikçi Stephen Hawking, 1970'lerde başka bir tür kara deliğin (ilkel kara delik veya PBH) var olabileceğini teorileştirdi. Hawking, PBH'lerin bir yıldızın çökmesiyle değil, Büyük Patlama'dan hemen sonra evrenin sıcak, çorba benzeri ilkel koşullarından oluştuğunu öne sürdü. PBH'lerin, yaklaşık 13.8 milyar yıl önce Büyük Patlama'dan bir saniyeden daha kısa bir süre sonra oluşmuş olabileceği düşünülüyor.

4/9Bilim kurgu filmi değil, gerçek Bir kara delik önümüzdeki 10 yıl içinde patlayabilir

Hawking, kara deliklerin yeterince ısınmaları halinde ‘Hawking radyasyonu’ olarak bilinen radyoaktif parçacıkları yavaşça yaydığını söyledi. Teoriye göre, kara delikler bu radyasyonu sızdırdıkça daha hafif ve daha sıcak hale gelirler, patlamaya kadar hızlanan bir süreçte daha fazla radyasyon yayarlar.

5/9Bilim kurgu filmi değil, gerçek Bir kara delik önümüzdeki 10 yıl içinde patlayabilir

Genellikle, bir kara delik ne kadar hafifse o kadar sıcak olur ve o kadar çok parçacık yayar. Bu da tespit edilebilir herhangi bir Hawking radyasyonunun kesinlikle PBH'lerden geleceği anlamına geliyor.

6/9100.000 YILDA BİR PATLADIKLARI DÜŞÜNÜLÜYORDU

100.000 YILDA BİR PATLADIKLARI DÜŞÜNÜLÜYORDU

Fizikçiler uzun zamandır PBH'lerin yaşamlarının sonunda patladığına inanıyor, ancak bu tür patlamaların en fazla her 100.000 yılda bir gerçekleştiği düşünülüyordu. Şimdi, bu alternatif hesaplamalar PBH patlamalarının çok daha yaygın olduğunu ve her on yılda bir veya daha az sıklıkta meydana geldiğini öne sürüyor.

Bir PBH patladığında, onu çıplak gözle göremeyeceğiz ancak bir uzay teleskobu veya Dünya teleskobu tarafından yakalanan bir görüntüyü görebileceğiz.

7/9PATLAMANIN ETKİLERİ NELER OLACAK

PATLAMANIN ETKİLERİ NELER OLACAK?

Patlama, var olan her türden temel parçacığı serbest bırakacak ve bu, henüz var olduğu kanıtlanmamış bazı parçacıkları da içerebilir. Bu durum, insanlığın en eski sorularından birine, yani evrendeki her şeyin nereden geldiğine dair nihai bir cevap sağlayabilir.

8/9Bilim kurgu filmi değil, gerçek Bir kara delik önümüzdeki 10 yıl içinde patlayabilir

Physical Review Letters dergisinde yayımlanan ekip araştırması, ilk kez "mevcut deneylerin patlayan bir PBH'yi gözlemleyebileceği makul bir senaryo" sunuyor. Ve bunun "fiziği devrim niteliğinde değiştireceğini ve evrenin tarihini yeniden yazacağını" belirtiyorlar; ancak PBH'ler hala varsayımsal durumda.

9/9Bilim kurgu filmi değil, gerçek Bir kara delik önümüzdeki 10 yıl içinde patlayabilir

Akademisyenler makalelerinde, "Patlayan PBH'ler, evrenimiz hakkında dönüştürücü içgörüler sağlayabilir. PBH'lerin varlığına, Hawking radyasyonunun kanıtına dair kanıt sunarlar ve doğada bulunan temel parçacıklar hakkında kesin bilgiler verirler” diye sonuca varıyor.

Habere git