Ay'da su keşfi için yeni adım

Geleneksel olarak kurak ve susuz bir gök cismi olarak kabul edilen Ay’ın, yapılan son araştırmalara göre önemli miktarda su barındırabileceği düşünülüyor. Lunar Trailblazer’ın temel amacı, Ay yüzeyine yakın ne kadar su bulunduğunu ve bu suyun hangi bölgelerde yoğunlaştığını tespit etmek olacak.

Bu görev, özellikle Ay’da insanlı koloniler kurmayı hedefleyen mühendisler ve gökbilimciler tarafından büyük ilgiyle takip edilecek. Çünkü Ay’da var olan su, güneş enerjisiyle hidrojen ve oksijene ayrılarak hem yakıt hem de astronotlar için nefes kaynağı olarak kullanılabilir.

Guardian2da yer alan habere göre; Oxford Üniversitesi’nden Prof. Neil Bowles, Lunar Trailblazer misyonunun öncelikle bilimsel bir araştırma amacı taşıdığını belirtiyor. Ancak bu çalışmanın, Ay yüzeyindeki suyun nasıl taşındığını anlamaya yardımcı olacağını ve bu verilerin gelecekteki insanlı Ay keşifleri için kritik olacağını vurguluyor.

AY'DAKİ SU NEREDEN GELİYOR?

Önceden, Ay’a çarpan göktaşları ve kuyruklu yıldızların getirdiği su moleküllerinin, güneş ışığıyla parçalanarak uzaya dağıldığı düşünülüyordu. Ancak son yıllarda yapılan robotik uzay görevleri, özellikle Ay’ın güney kutbunda bulunan kalıcı gölgeli kraterlerde büyük miktarda su buzu bulunduğunu gösterdi.

Bu keşifler, 2009 yılında Hindistan’ın Chandrayaan-1 sondasının yaptığı gözlemlerle daha da ileri taşındı. Chandrayaan-1, Ay’ın yalnızca kutuplarında değil, yüzeyin başka noktalarında da su izlerine rastlandığını ortaya çıkardı. Prof. Bowles, bu bulguların bilim dünyasında büyük bir sürpriz yarattığını ve Ay’a bakış açımızı kökten değiştirdiğini belirtiyor.

Ancak Chandrayaan-1’de kullanılan cihazların Ay yüzeyindeki suyu tam anlamıyla haritalayacak yeterli spektral kapasiteye sahip olmadığı ifade ediliyor. İşte Lunar Trailblazer bu sorunu çözmek için geliştirildi.

Lunar Trailblazer, iki ana bilimsel cihaz taşıyor. İlk cihaz, kızılötesi tarayıcı, Ay yüzeyindeki su ve diğer jeolojik unsurları tespit edecek. İkinci cihaz ise Bowles ve ekibi tarafından geliştirilen gelişmiş bir termal haritalama sistemi. Bu sistem, son derece hassas bir ısı kamerası görevi görerek su buzu ve yüzey sıcaklıklarını ölçmeye yarayacak.

Bu iki cihazın birlikte çalışmasıyla, Ay’ın su haritası çıkarılacak. Bowles, Ay’ın kutuplarında su olduğunu bildiklerini, ancak bu suyun nasıl bir döngü içinde hareket ettiğini tam olarak anlamadıklarını belirtiyor. Dünya’daki su döngüsünden farklı olarak, Ay’da bulutlar veya yağmur söz konusu değil, ancak bilim insanları Ay yüzeyinde suyun belirli bir hareket mekanizmasına sahip olduğunu düşünüyor.

AY'DAKİ SU KAYNAKLARI NASIL OLUŞTU?

Bilim insanları, Ay’daki suyun iki farklı şekilde oluşmuş olabileceğini öne sürüyor:

• Kuyruklu yıldızlar veya meteorların çarpmasıyla büyük miktarda suyun açığa çıkması ve kutuplardaki soğuk tuzaklarda yoğunlaşması.
• Ay toprağındaki kimyasal reaksiyonlarla çok ince su katmanlarının oluşması.

Ancak, bu suyun nasıl hareket ettiği ve nasıl buz birikintileri oluşturduğu henüz bilinmiyor. Lunar Trailblazer’ın bu sorulara yanıt vermesi ve Ay’daki suyun tam olarak nasıl davrandığını açıklığa kavuşturması bekleniyor.