Ukrayna’yı satıyor Rusya’da %100’ün söz sahibi oluyor

Türkiye’nin en büyük bi­ra üreticilerinden biri olan Anadolu Efes Bi­racılık ve Malt Sanayii, 2008 yılında Rusya’ya 2012’de de Ukrayna pazarına girdi. Şir­ket, ortaklık yapısıyla kısa sü­rede iki konuma da hakim ol­du.

Yaklaşık 13 yıl önce serma­yesinin yüzde 100'üne sahip olduğu Hollanda'da mukim iştiraki Efes Breweries Inter­national N.V. (EBI) ve EBI'nin yüzde yüzüne sahip olduğu Almanya'da mukim iştiraki Euro-Asien Brauereien Hol­ding GmbH (Euro Asien) va­sıtasıyla SABMiller Plc.'nin (SABMiller) Rusya ve Ukray­na'daki tüm bira faaliyetleri­nin 1,9 milyar doları karşılı­ğında satın almıştı.

Gelinen noktada geçen sene Anadolu Efes, Rusya’da tek söz sahibi olmak için kolları sıvadı. Hatta Kamuyu Aydınlatma Platfor­mu'na (KAP) yapılan açıkla­mada da AB InBev Efes BV’de­ki AB InBev’in hisselerini sa­tın almada anlaştığı paylaşıldı. Fakat iddialara göre, Ukray­na operasyonlarını o dönem­de devam ettiren şirkete Rusya Devlet Başkanı Vladimir Pu­tin’den onay çıkmadı. Ukray­na’nın yönetiminden komp­le çıkmaya hazırlanan şirket sonunda Putin’i ikna etti.

Ku­lis bilgiye göre anlaşma sözlü olarak tamamlandı. Eğer ger­çekleşirse Anadolu Efes şim­di bölgedeki tek hakim olacak. Efes’in Rusya operasyonun­daki ortaklığı sona erecek. Uk­rayna fabrikası satılacak. Alı­nacak yüzde 24’lük payla bir­likte Rusya operasyonu yüzde 100 Anadolu Efes'in olacak.

Uzun bir süredir onay bekliyordu

Bu yıl yeni bir anlaşma için harekete geçildi. Taraflar 2024 yılında yeni bir anlaş­ma üzerinde mutabık kaldı. Bu kapsamda, Anadolu Efes, AB InBev'in Rusya'daki pay­larını devralacak; AB InBev ise Anadolu Efes'in Ukrayna'da­ki paylarını alacak. Yapılacak olan bu değişikler uzun bir sü­redir onay bekliyordu. İddia­lara göre, bu onay verildi. Fa­kat tam resmileşmediğinden KAP’a bir açıklama henüz ya­pılmadı.

Savaş dönüm noktası oldu

Savaşın başlamasıyla birlik­te, Anadolu Efes, Ukrayna'da­ki üretim ve satış faaliyetlerini durdurdu. Özellikle 24 Şubat 2022 tarihinde üretim faali­yetleri askıya alındı ve Cher­nigiv fabrikası 2022 yılının Ekim ayında kısmen çalışma­ya başladı. Savaş şirket için bir anlamda dönüm noktası oldu. Anadolu Efes, Rusya ve Ukray­na'daki operasyonlarını mev­cut koşullara uyum sağlayacak şekilde yeniden yapılandırdı.

En son Ekim 2024’te KAP’a bildirdi

Anadolu Efes, ortağı Anheu­ser Busch (AB) InBev'in Rus­ya iş kolundaki paylarını sa­tın alacağını, buna karşılık Ukrayna iş kolundaki payları da AB InBev'in devralacağını Ekim 2024’te KAP’a bildirmiş­ti.

Anlaşmanın gerekli onayla­rın ardından tamamlanması bekleniyordu. Şirketin KAP'a yaptığı açıklamada, Rusya iş kolundaki tüm hisselerin Tür­kiye'de yerleşik bir grup şirke­tine devredileceği ifade edilir­ken: “Şirketimiz ile Anheuser Busch InBev SA/NV ("AB In­Bev") arasında Nisan 2022'de başlatılan görüşmelerin ardın­dan, taraflar Efes Breweries International B.V. 'nin (EBI), AB InBev'in AB InBev Efes B.V.'deki kontrol gücü olmayan paylarını satın almasıyla ilgili yeni koşullar üzerinde anlaş­maya varmıştır.

Yeni anlaşma­ya göre, Anadolu Efes, AB In­Bev'in Rusya iş kolundaki pa­yını devralacaktır. AB InBev ise Anadolu Efes'in Ukrayna iş kolundaki payını devralacak­tır. Daha önce de belirtildiği gi­bi, anlaşmanın tamamlanması, belirli koşullara bağlı olup ge­rekli tüm mercilerden alınacak onaylara tabidir” denildi.

Rus otoriteler daha önce izin vermedi

Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla birlikte şirket, iki ülkedeki operasyonlarını da tekrar gözden geçirmek zorunda kaldı. 24 Şubat 2022’de Anadolu Efes Rusya'nın savaş düğmesine basmasının ardından çalışan güvenliği sağlamak için Ukrayna'daki üretim ve satış faaliyetlerini durdurdu. Şirket, Belçikalı bira üreticisi AB InBev ile Rusya'da ortak bir girişim olan AB InBev Efes BV'yi yönetiyor. 2022 yılında AB InBev, Rusya'daki hisselerini Anadolu Efes'e satma niyetini açıklamıştı. Ancak, Rusya'daki düzenleyici otoriteler, bu satış işlemini onaylamadı. Anadolu Efes, bu süreçte Rusya'daki operasyonlarını mevcut yapısıyla sürdürmeye devam etti.