Türkiye’de yaş koza üretiminde hedef 100 tonun üzerine çıkmak

5 gün önce 30

2024 yılı itibarıyla 1.631 aile koza üretiminden gelir elde etti. Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (KOZABİRLİK) Genel Müdürü Mustafa Çakır’ın verdiği bilgilere göre, üreticilere verilen kilogram başına 1000 TL destek, kadın ve 40 yaş altındaki genç üreticiler için ise 1400 TL’ye kadar yükseltilmiş durumda. Bu teşvikler, üretimde son iki yılda gözle görülür bir artış sağladı.

DON ZARARI BAZI BÖLGELERİ ETKİLEDİ

Üretim miktarında genel bir artış yaşansa da, 2024’te bazı bölgelerde meydana gelen don olayları verimi olumsuz etkiledi. Çakır, don yaşanmamış olsaydı bu yılki rekoltenin çok daha yüksek olacağını belirtti.

1980’LERİN REKORLARI YENİDEN HEDEFLENİYOR

1980 ve 90’lı yıllarda Türkiye’de 2 bin tona kadar çıkan koza üretiminin büyük bölümünü Bursa karşılıyordu. Ancak göç, çevresel etkiler ve tarımda kullanılan ilaçlamalar sebebiyle bu rakamlar zamanla düştü. Şimdiki hedef, üretimi yeniden 200 tonun üzerine çıkarmak.

İKİ FABRİKAYA YETECEK ÜRETİM İÇİN ÇALIŞILIYOR

Türkiye’de faaliyet gösteren iki ipek çekim fabrikası bulunuyor: Biri Bursa’da, diğeri Diyarbakır’ın Kulp ilçesinde. Ancak mevcut üretim bu fabrikaların kapasitesini karşılamıyor. Yıllık 200 tonluk üretim seviyesine ulaşmak, her iki fabrikanın da aktif çalışmasını sağlayacak.

EL SANATLARI VE MANCINIK İÇİN AYRI ÜRETİM

Yaş koza sadece sanayi üretiminde değil, el sanatları ve geleneksel mancınık çekim yöntemlerinde de kullanılıyor. Bu alanlara yönelik olarak her yıl yaklaşık 3–4 ton üretim ayrılıyor.

ÜRETİCİYE TEKNİK DESTEK VE TOHUM DESTEĞİ

2024’te 4.491 kutu tohum desteği verilen üreticilere ödemelerin ağustos ayında tamamlanacağı bildirildi. Sezon, bölgelere göre değişkenlik gösteriyor; Akdeniz ve Ege’de nisan-mayıs aylarında, diğer bölgelerde ise haziranda başlıyor.

KOZABİRLİK, Bursa, Bilecik, Sakarya, Eskişehir ve Alanya’daki kooperatifleri aracılığıyla Türkiye genelinde üreticiye ücretsiz teknik destek sağlıyor.

İPEK BÖCEĞİ ÜRETİMİ NASIL YAPILIYOR?

İpek böcekleri yalnızca dut yaprağıyla besleniyor. Bu nedenle üreticilere dut fidanı da temin ediliyor. Bir kutuda yer alan 20 bin larva, 500–600 kilogram dut yaprağına ve 25–30 m² kapalı, ilaçsız bir alana ihtiyaç duyuyor. Bu şartlar altında yaklaşık 30–40 kilogram koza verimi alınabiliyor.

Larvalar üreticiye doğrudan teslim ediliyor ve ilk besleme işlemi teknik personel tarafından gösteriliyor. Böcekler 30–40 gün içinde koza örmeye başlıyor. Süreç sonunda kozalar, KOZABİRLİK tarafından doğrudan üreticiden teslim alınıyor.

Habere git