Kuzey Kutbu ile Türkiye arasında sanat köprüsü

Günay DEMİRBAĞ

Türkiye’nin Kuzey Kut­bu ile kurduğu bağlara yeni bir halka ekleni­yor. “Yeni Ufuklar/New Hori­zons” sergisi, Türkiye ile İnuit toplumu arasındaki sanatsal, kültürel ve akademik ilişkileri geliştirmeyi hedefliyor. Tür­kiye, Kanada, Grönland ve Kuzey Kutbu’ndan toplam 30 sanatçının katıldığı sergi, ge­leneksel sanatlardan grafik ta­sarıma kadar uzanan geniş bir yelpazede eserleri bir araya getiriyor.

Serginin, iki toplum arasında uzun vadeli iş birli­ğinin ilk adımı olması amaç­lanıyor. 2023’te başlayan bu kültürel yakınlaşma, sanatın yanı sıra bilimsel ve ticari or­taklıklara da zemin hazırlıyor. Etkinlik hakkında daha detay­lı bilgi almak için sorularımı­zı serginin küratörlüğünü üst­lenen Mudanya Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet Taragay Ay­çe’ye yönelttik:

Serginin ana teması “Ye­ni Ufuklar/New Horizons” olarak belirlenmiş. Bu te­ma ile neyi ifade etmek isti­yorsunuz?

Bildiğiniz gibi Türkiye uzunca bir süredir kutuplara ilgi duymaya başladı. Kuzey kutbu halkları ile yaptığımız akademik, çevre, iklim ve sa­natsal alanlardaki çalışmalar, aramızda akrabalık ilişkileri­nin çok kuvvetli olduğu İnuit toplumu ile yeni yakınlaşma­lara neden olacaktır. Bu sergi ile İnuit toplumu ile 2024 yı­lı ve sonrası için yeni birlik­teliklerin başlangıcı olsun di­ye düşündük. Kuzey kutbun­dan da katılan sanatçılar ile her iki toplum içinde yeni bir ufuk olmasını diledik.

Ser­gimizin ismini de bu sebep­le “Yeni Ufuklar/New Hori­zons” koyduk. Türkiye devleti Kutup halkları ile bağını güç­lendirmeli, bu sanat, eğitim ile başlar, ticari ve sanayi anlaş­maları ile daha da gelişebilir. Bakir bir bölge, ancak bütün devletlerin gözü şu an burada. İnuk toplumu tarafından sevi­liyoruz. Bunu değerlendirme­liyiz görüşündeyim. Sanatsal etkinlikler bunun başlangıcı olacaktır ümidini taşıyorum.

Bu sergiyi diğer sanat et­kinliklerinden farklı kılan unsurlar nelerdir?

Öncelikle kuzey kutbu sa­natçılarını da kapsamakta (Nunavut, Nunavik ve Grön­land) Bu bölgeden daha önce sergi katılımı olmadığını bi­liyoruz. Ayrıca sanat eserleri İnuk toplumu özelliklerini ve karakteristiğini yansıtmakta, yani aynı zamanda kültürler arası bir tanışma ve etkileşim. Son olarak bundan sonraki serginin kuzey kutup bölge­sinde olması için girişimlerde bulunduk. Cevap bekliyoruz. İki toplum arasındaki bu etki­leşim ileri yıllarda farklı ko­nularda da ortak çalışmaların oluşmasına yol açacaktır.

Türkiye’nin kuzey kutbunda daha etkin olması hedefimiz

Sergide kaç sanatçının eseri yer alıyor ve hangi sa­nat dallarından çalışmalar göreceğiz?

Toplamda 30 sanatçı katı­lım gösterdi. Bunlar arasın­da Türkiye, Kanada, Ukrayna, Nunavut, Nunavik ve Grön­land var. Çalışmalar çeşitli ve konu olarak serbest bıraktık. Geleneksel Türk Sanatları, Kutup Sanatları, Grafik Tasa­rım, Moda Tasarım ve fotoğraf konuları da yer almakta.

Bu sergiyi düzenleme fik­ri nasıl ortaya çıktı? Hazır­lık ne kadar sürdü?

Aslında Kutup sanatçıla­rı ile ilk sergimizi 2023 yılın­da yapmıştık. Şu an düzen­lenmekte olan sergilerin ikin­cisidir İnuit – Türk Sergisi 2 olarak bilinmektedir. Fikri oluşumu, şahsımın kişisel ola­rak onların dillerini ve kültür­lerini öğrenme çabasıyla ger­çekleşti. 2023 Aralık ayında İnuit konsey başkanı Lisa Qi­luqqi Koperqualuk’un İstan­bul’a ziyaretiyle bağlar daha güçlendi diyebiliriz. Bu dö­nemde, konsey başkanı, çeşitli Türk medya (Milliyet, Dünya Gazetesi, Aydınlık Gazetesi, Anadolu Ajansı, İhlas Haber Ajansı, Endüstri FM) ve TÜ­BİTAK ile görüşmeleri ger­çekleştirdi. Bilimsel kongreler ve sanat etkinlikleri görüşme­lerini de bu dönemde yaptık. Yapılacak bilimsel ve sanatsal etkinlikler Türkiye’nin kuzey kutbuna daha etkin bir biçim­de bulunmasına yardımcı ola­caktır.