James Webb Uzay Teleskobu'ndan bir ilk daha! Evrenin en uzak galaksisi gözlemlendi

HABER MERKEZİ Fotoğraflar: NASA, ESA, CSA, STScI, B. Robertson, B. Johnson, S. Tacchella, P. Cargile

Oluşturulma Tarihi: Mayıs 23, 2025 11:12

NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu (JWST), evrenin oluşumundan yalnızca 280 milyon yıl sonrasına ait ışığı tespit ederek bugüne kadar gözlemlenen en uzak galaksiyi keşfetti. MoM-z14 adı verilen bu galaksi, z = 14.4 kırmızıya kayma değeriyle kozmik gözlem sınırlarını bir kez daha ileri taşıdı.

Bu çarpıcı keşif, JWST’nin "Mirage" adlı yüksek kırmızıya kaymalı galaksileri doğrulamaya yönelik yürüttüğü araştırma kapsamında gerçekleşti. JWST, devasa aynası ve gelişmiş kızılötesi algılayıcıları sayesinde evrenin erken dönemlerinde oluşmuş galaksileri, önceki teleskopların ulaşamadığı netlikte gözlemleyebiliyor.

Science Alert'ün haberine göre, MoM-z14’ün ışığı detaylı olarak incelendiğinde, galaksinin parlaklığının büyük ölçüde yıldızlardan kaynaklandığı anlaşıldı. Bu da galaksinin merkezinde bir süper kütleli kara delik yerine, muhtemelen çok büyük ve yoğun süper kütleli yıldızların bulunduğunu gösteriyor. Ayrıca galaksideki azot-karbon oranı, Güneş’tekinden daha yüksek çıktı. Bu kimyasal yapı, Samanyolu’nun etrafında yer alan antik küresel yıldız kümeleriyle dikkat çekici benzerlikler taşıyor.

Araştırmayı yürüten bilim insanlarına göre bu keşif, erken evrende yıldızların nasıl oluştuğuna ve galaksilerin nasıl evrimleştiğine dair çok önemli ipuçları sunuyor. MoM-z14’ün yapısı ve kimyasal özellikleri, modern evrendeki bazı yıldız topluluklarıyla doğrudan bağ kurabilecek nitelikte.

JWST’nin tespit ettiği bu tür uzak ve parlak galaksiler, bilim dünyasında "azot açısından zengin kompakt kaynaklar" olarak tanımlanan yeni bir sınıfın da ortaya çıkmasına neden oldu. MoM-z14, bu sınıfın şimdiye kadar gözlemlenen en uç örneklerinden biri olabilir.

Bilim insanları, gelecekte fırlatılması planlanan Nancy Grace Roman Uzay Teleskobu ile bu tür galaksilerden yüzlercesinin daha keşfedilmesini umuyor. Ancak şimdilik JWST, kozmik tarihin derinliklerine ışık tutarak evrenin ilk dönemlerine dair perdeyi aralamaya devam ediyor.