4 gün önce
24
Türkiye'de sosyal güvenlik mevzuatına göre yaş şartı aranmadan iki tür emeklilik sistemi bulunuyor: Engelli emekliliği ve malulen emeklilik. Bu iki sistem, belirli sağlık koşullarına sahip çalışanların erken emeklilik hakkından yararlanmasına olanak tanırken aralarındaki temel farklılıklar emeklilik şartları, çalışma koşulları ve haklar açısından önemli ayrımlar gösteriyor.
ahaber.com.tr Haber Merkezi
Giriş Tarihi: 17.11.2024 12:25 Güncelleme Tarihi: 17.11.2024 12:25
Türkiye'de engelli ve malulen emeklilik, sağlık sorunları nedeniyle erken emeklilik imkanı sunuyor. Engelli emekliliği, doğuştan veya uzun süreli hastalıklarla çalışanlar için geçerli olurken, malulen emeklilik ise çalışma sırasında sağlık problemi yaşayanlar için uygulanıyor. Bu iki sistemin koşulları ve başvuru süreçleri farklılık gösteriyor.
Engelli Emekliliği ve Malulen Emeklilik Arasındaki Temel Farklar
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem'in haberine göre, Engelli emekliliği ve malulen emeklilik arasında belirgin farklar bulunmaktadır. Engelli emekliliği, doğuştan gelen bir sağlık sorunu veya uzun süreli bir sağlık rahatsızlığı nedeniyle ortaya çıkar ve bu durumda çalışanların vergi indirimi alarak erken emeklilik hakları bulunur. Malulen emeklilik ise, çalışmaya başladıktan sonra ortaya çıkan bir sağlık sorunu nedeniyle kişinin çalışma gücünü kaybetmesi durumunda uygulanır.
Engelli Emekliliği için Koşullar
Engelli emekliliği için en az yüzde 40 engellilik oranı aranmaktadır. Bu oran, çalışanların vergi indiriminden yararlanabilmesi için belirlenen en düşük seviyedir. 2008 sonrasında, Bağ-Kur sigortalıları da bu haklardan yararlanabilmektedir. Engelli emekliliği için yaş şartı aranmamakla birlikte, sigortalılık süresi 15 ile 20 yıl arasında değişmekte ve prim gün sayısı 3600 ile 4400 arasında olmaktadır. Bu süre işe başlama tarihine göre belirlenir. Örneğin, 2005 yılında işe giren bir çalışan için 20 yıllık sürenin tamamlanması 2025 yılında tamamlanacaktır.
Malulen Emeklilik için Koşullar
Malulen emeklilik için ise, en az 1800 gün (5 yıl) prim ödenmiş olması gerekmektedir. Bu durumda olan çalışanlar, SGK'ya başvurup bir hastaneye sevk edilerek bir sağlık heyeti tarafından değerlendirilirler. Eğer bu sağlık heyeti, kişinin en az yüzde 60 iş göremezlik oranına sahip olduğunu onaylarsa, sigortalı malulen emekli olabilir ve aylık bağlanır.
Malulen emeklilikte, hastalığın iyileşip iyileşmediğini kontrol etmek amacıyla doktorlar, raporlara belirli bir süre sonra tekrar muayene kaydı koyabilir. Bu durumda, sigortalının emeklilik statüsü gözden geçirilir ve hastalığın devam edip etmediği kontrol edilir.
Engelli ve Malulen Emeklilik Arasındaki Diğer Farklar
Engelli Emekliliği ve Malulen Emeklilik Oranı: Engelli emekliliği için en düşük engellilik oranı yüzde 40 iken, malulen emeklilik için bu oran en az yüzde 60'tır.
Hastalık Durumu: Engelli emekliliği, sağlık sorununun sigortalı işe başlamadan önce mevcut olması durumunda geçerlidir. Malulen emeklilik ise, kişinin çalışma hayatına başladıktan sonra ortaya çıkan bir sağlık sorunu nedeniyle uygulanır.
Çalışma Koşulları: Engelli emekliliği için, çalışan kişinin vergi indirimi alarak çalışması gerekirken, malulen emeklilikte herhangi bir çalışma şartı aranmaz.
Vergi İndirimi ile Emeklilik: Engelli emekliliği için vergi indirimi almış olmak şarttır. Bu süreç, vergi dairesinden alınacak belgelerle başlatılır. Malulen emeklilik için ise çalışma şartı aranmamaktadır.
Çalışma Durumu ve Emeklilik Maaşı: Vergi indirimi ile emeklilikte, çalışan kişi çalışmaya devam edebilir ve emekli maaşı alabilirken, malulen emekli olan kişiler çalıştıkları takdirde emekli maaşı kesilir.
Hangi Durumlarda Malulen Emeklilik Uygulanır?
Malulen emeklilik, bazı belirli hastalıklar ve sağlık durumları için geçerlidir. Bu durumlar arasında kanser, epilepsi, Parkinson hastalığı, beyin tümörü, organ nakli, AIDS, tüberküloz, siroz, zeka geriliği, şizofreni, bipolar bozukluk, MS hastalığı, serebral felç, uzuv kaybı ve görme kaybı gibi sağlık sorunları yer alır.
Engelli ve malulen emeklilik sistemleri, belirli sağlık koşullarına sahip çalışanların erken emeklilik hakkından yararlanmasını sağlamak amacıyla tasarlanmıştır. Ancak, her iki sistem arasında önemli farklılıklar bulunur. Engelli emekliliği daha çok doğuştan gelen sağlık sorunları için geçerli iken, malulen emeklilik sonradan ortaya çıkan sağlık sorunları için uygulanır. Engelli emeklilikte çalışan kişilerin vergi indirimi almış olması gerekmekle birlikte, malulen emeklilikte çalışma koşulu aranmamaktadır. Her iki sistem de belirli sağlık koşullarına sahip çalışanlar için erken emeklilik hakkı sunarken, farklı çalışma koşulları ve haklar sunar.
English (US)