Çorumlu liseliler kenevirden üretti: Birçok sektörü etkileyebilir

Çorumlu lise öğrencileri, radyasyonun zararlı etkilerine karşı devrim niteliğinde bir çözüm geliştirdi! TÜBİTAK 56. Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri kapsamında hazırlanan projede, Hint keneviri atıklarından üretilen özel bir zırh, radyasyonu büyük oranda engelleyerek kurşuna alternatif bir koruma sağlayabileceğini gösterdi.

Çorum İnönü Anadolu Lisesi 11. sınıf öğrencileri Mert Ali Kulak ve Laysira Gencel, radyasyonun zararlı etkilerine karşı yaygın olarak kullanılan kurşun zırhlamanın yerine daha çevreci ve düşük maliyetli bir alternatif sunmak amacıyla projeyi geliştirdi. Elde ettikleri sonuçları "Hint Keneviri Bitkisinin Atık Gövdesinden Üretilen Kompozit Zırhın Mössbauer Spektrometresiyle Radyasyon Geçirimi" başlıklı proje ile TÜBİTAK’a sundular.

Nükleer ve Radyasyon Teknolojisine Büyük Katkı

Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde düzenlenen TÜBİTAK 56. Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Bölge Yarışması'nda sergilenen projeyle ilgili konuşan Mert Ali Kulak, nükleer ve radyasyon alanına duydukları ilgiden bahsederek şu ifadeleri kullandı:

"Savunma sanayinde kullanılan Mössbauer Spektrometresi, metal alaşımları ve radyasyon ölçümlerinde kullanılan özel bir cihaz. Türkiye’de yalnızca iki adet bulunuyor. Biz, Hitit Üniversitesi’ne yakın olmamızın avantajını kullanarak bu projeyi geliştirme kararı aldık."

Projede kullanılan kenevir gövdeleri, Amasya’nın Gümüşhacıköy ilçesinden temin edildi. Öğrenciler, kenevirin atık kısımlarını şeffaf su bazlı ağaç tutkalı ile karıştırarak mengeneyle sıkıştırıp kurutma işlemi uyguladı. Elde edilen malzeme, radyasyon testi için belirlenen ölçülerde kesilerek incelendi. Sonuçlar, gama ve X ışınlarına karşı önemli bir koruma sağlandığını gösterdi.

Kurşunun Yerini Alabilir mi?

Proje ekibinde yer alan Laysira Gencel, bu zırhın sadece nükleer santrallerde değil, X-ray cihazları ve mikrodalga fırınlardan yayılan radyasyonun zararlarını azaltmak için de kullanılabileceğini belirtti. Gencel, "Hedefimiz, insanları zararlı kurşun elementine maruz kalmadan radyasyondan koruyabilmek." diyerek projenin sağlık açısından taşıdığı öneme dikkat çekti.

Fizik öğretmeni Yavuz Ahmet Gürbüz ise öğrencilerinin kenevirin radyasyon etkisini azalttığına dair okudukları bilimsel makaleden ilham alarak bu projeyi geliştirdiklerini belirtti. Gürbüz, "Kurşun, yaygın olarak kullanılsa da insan sağlığı için zararlı etkileri var. Biz, Hint keneviri atıklarını kullanarak çevreci ve daha güvenli bir radyasyon zırhı ürettik. Projemizin patent desteği alabileceğine inanıyoruz." dedi.

Daha Kalın Üretildiğinde Etkisi Artacak!

Öğrenciler, projenin geliştirilmesi halinde daha kalın zırh plakalarının üretilerek gama ışınlarını neredeyse tamamen engelleyebileceğini belirtiyor. Ayrıca, düşük maliyetli ve çevreci bir alternatif olan bu malzemenin, kurşunla kaplama yapılan birçok alanda kullanılabileceği öngörülüyor.