Cezaevinden kütüphaneye

61 yıllık İslahiye Cezaevi artık bir kütüphane… 

Mekân, Türkiye İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Bali ve ailesinin çabalarıyla İslahiye Sabiha-Aziz Bali İlçe Halk Kütüphanesi olarak faaliyete geçirildi ve bir süre önce Sunay Akın’ın “Koyu Mavi Memleket Kumaşı” adlı kitabının tanıtımına ev sahipliği yaptı. 

Akın’ın, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları etiketiyle okuyucuyla buluşan kitabı, Atatürk’ün öncülüğünde kurulan Cumhuriyet’in gizli kahramanlarının öykülerini konu alıyor. 

‘AKLIMIZA KİTAP GELDİ’

Adnan Bali, tanıtım toplantıda yaptığı konuşmada, annesinin, doğduğu ve çocukluğunun geçtiği İslahiye’nin kendi hayatındaki değerini davetlilerle paylaştı. Bali, 61 yıl boyunca cezaevi olarak kullanılan binanın kütüphaneye dönüştürülme hikayesini şöyle anlattı: 

“Burası sınırlı memur maaşıyla beş çocuğunu okutan bir annenin hatırasını yaşatmak üzere kuruldu. Evimizde bizim kütüphane dediğimiz bir kitaplığımız vardı. İlçenin çocukları ev ödevini yapmak üzere evimizdeki kitaplığa gelirdi. 

Annem çok okurdu. 1970’li yıllarda duvarda gaz lambası varken annemin Kemal Tahir’in Devlet Anası’nı okuduğu gözümün önündedir. 2019 Ağustos’unda annemi kaybettiğimizde, hatırasını yaşatmak için ne yaparız diye düşündüğümüzde aklımıza tereddütsüz kitap geldi. İlçede nereyi kütüphane yapabiliriz diye araştırırken sonradan boşaltılan cezaevini dönüştürme imkanı doğdu… 

‘MEKAN BÖYLE YAŞAYACAK’

Bu kütüphanenin annemin ve babamın aziz hatırasına çok yakıştığını düşünüyorum. Bu mekânın bu şekilde yaşaması, bir çocuğun bile hayatına dokunma, fark yaratma ihtimali her şeye değer. Kütüphane bir kitap meselesi değil; bir medeniyet meselesi, dünyaya nasıl baktığınızın meselesidir… 

Açtığınız her kütüphane kapattığınız bir hapishane anlamına gelebilir.” 

Adnan Bali, cezaevinden dönüştürülen kütüphanede, bir koğuşun olduğu gibi korunduğunu belirtti.

Birçok öykü içeriyor

Adnan Bali, kendisi için manevi değeri çok büyük olan bir mekanda, yazarlığının yanı sıra oyunculuğu, şairliği, müzeciliği, her alanda fark yaratan çalışmalarıyla tanınan Sunay Akın’ın yeni kitabının tanıtılmasından duyduğu memnuniyeti dile getirirken, şöyle konuştu: “Koyu Mavi Memleket Kumaşı, Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhuriyeti neden kültür üzerine kurduğunu anlatıyor ve cephelerin yanı sıra cephe dışındaki gizli kahramanlıkları yansıtan birçok öyküyü okura sunuyor. Bu kıymetli eserin Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıkmış olmasından son derece mutluyum” 

‘ANADOLU KADINI EN BÜYÜK GÜCÜMÜZDÜR’

Sunay Akın ise, bir hapishanenin kütüphaneye dönüşmesinin çok anlamlı olduğunu belirterek, “Bir ülkenin en önemli zenginliği, bu kütüphaneye ismini veren     Sabiha Hanım, Aziz Bey gibi insanlarıdır. Pek çok olanaksızlık içinde bir Anadolu kadınının okuması, kitaplara bu kadar değer vermesi, bizim en büyük gücümüzdür. Bir ülkenin zenginliği insanıdır. İnsan aklı ise okuyarak, bilgiyle yükselir” diye konuştu. 

Atatürk’ün “Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür” sözünü hatırlatan Akın, “Kültürü temel yapmazsak hiçbir şeyi doğru yönetemeyiz. Toprak altındaki fay hatlarından gökyüzündeki yıldızlara kadar hepsini yönetmek için kültürü temel yapmak, bilgiyi üretmek ve bilgiye hakim olmak gerekir” dedi. 

RESSAMLARIN HİKAYESİ

Kitapta bu kültürü inşa eden kahramanların bilinmeyen hikayelerinin ve gözden kaçan özelliklerinin yer aldığını belirten Akın, sözlerini şöyle sürdürdü: 

“Kitapta ressamlar var ama hiç bilinmeyen özellikleriyle. Örneğin Çanakkale Savaşı’yla ilgili pek çok öykü vardır ama cephede hem savaşan hem de silahların sustuğu anda resim yapan ressamların öyküsüne çok rastlamazsınız. Bir diğer hikaye ise işgal günlerinde Sirkeci Polis Karakolu’nda görevli Polis Cemil’in, işgalci askerlerin zulmüne uğrayan bir kadınımızı kurtarmak için çıkan çatışmada iki askeri vurması sonucu hapse mahkum edilerek Fransız Guyanası’na gönderilmesini anlatır. Mustafa Kemal Atatürk’ün ve dönemin başarılı diplomasisi sayesinde 1927 yılında kurtarıldığında görev yeri İslahiye olur.  Bu yüzden içinde bulunduğumuz anlamlı kütüphane, İstanbul’u, Anadolu’yu, işgal döneminin acılarını ve Cumhuriyetimizin insana verdiği değeri en güzel şekilde anlatan bu öykünün bulunduğu kitap üzerine konuşmak için belki de en ideal mekanlardan biridir.”