3 hafta önce
61
Derleyen: İsmail SARI / isari@hurriyet.com.tr | Fotoğraflar: iStock
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 13, 2025 11:35
Bilim insanları, çeşitli yüzeylerdeki zararlı mikropları ortadan kaldırmak için tasarlanmış yeni bir boya türünü başarıyla test etti. Bu yenilikçi boyanın, grip ve Covid-19 gibi yok edilmesi zor bakteri ve virüs türlerine karşı etkili olduğu belirtiliyor. Peki bu nasıl oluyor?
Günlük yaşamda sıklıkla temas ettiğimiz yüzeyler, sandığımızdan çok daha büyük bir sağlık tehdidi oluşturabiliyor. Özellikle hastaneler, toplu taşıma sistemleri, uçaklar gibi yüksek temaslı alanlarda, yüzeylerin mikrobiyal kontaminasyon açısından taşıdığı risk oldukça yüksek.
Dünya genelinde artan antibiyotik direnci ve pandemiler ise bu riskleri daha görünür hale getirirken, bilim dünyası yüzey kaynaklı enfeksiyonlara karşı yeni çözümler geliştirmek için yoğun bir şekilde çalışıyor.
Bu bağlamda, Nottingham Üniversitesi’nden bilim insanları tarafından geliştirilen yeni bir antimikrobiyal boya, mikroorganizmalarla mücadelede çığır açacak nitelikte… Covid-19, MRSA, influenza gibi ölümcül ve bulaşıcı patojenleri etkisiz hale getiren bu boya, yüzeylerden bulaşan enfeksiyonlara karşı etkili bir kalkan oluşturma potansiyeline sahip. İÇERİĞİNDEKİ MADDE CERRAHİ MÜDAHALELER ÖNCESİNDE TEMİZLİK AMACIYLA KULLANILIYOR
Yeni boya, endüstriyel boyalar konusunda uzmanlaşmış İngiltere merkezli Indestructible Paint firmasıyla yapılan iş birliğiyle geliştirildi. Bu iş birliği, boyanın yalnızca laboratuvar ortamında değil, gerçek dünya koşullarında da dayanıklı ve uygulanabilir olmasını sağladı. Böylece laboratuvardan fırçaya uzanan bir teknolojiye dönüştü.
TAMAMEN KURUYUNCA AKTİF HALE GELİYOR BİLİMSEL OLARAK DESTEKLENDİ
Boyanın en dikkat çekici özelliği, uygulandıktan sonra tamamen kuruyunca aktif hale gelmesi. Yani boya kuruduğunda yüzeye yerleşiyor ve ardından temas eden bakteri ve virüsleri öldürmeye başlıyor. Üstelik bu işlem sırasında boya, içeriğindeki klorheksidini çevreye yaymıyor ya da yüzeyden sızdırmıyor. Bu da hem kullanıcı güvenliği hem de uzun vadeli etkililik açısından büyük bir avantaj sunuyor.
SERT VE GÖZENEKSİZ YÜZEYLERDE ETKİLİ ÇALIŞIYOR Boya, özellikle sert ve gözeneksiz yüzeylerde etkili çalışıyor. Plastik, metal gibi malzemeler üzerine uygulanabilen boya, başta hastaneler olmak üzere birçok alanda kullanım potansiyeli taşıyor. Hastane yatakları, tuvalet kapakları, kapı kolları gibi sık temas edilen bölgeler, bakterilerin uzun süre hayatta kalabildiği alanlar olarak biliniyor. Gelişmiş temizlik rejimlerine rağmen bu tür yüzeylerde mikroorganizmalar günler, hatta bazı durumlarda aylarca canlı kalabilir.
Sadece sağlık sektörü değil, toplu taşıma ve havacılık sektörleri de bu teknolojiden yararlanabilecek alanlar arasında yer alıyor. Özellikle uçak içi koltuklar, tepsi masaları, metro ve trenlerdeki tutunma alanları gibi sık dokunulan yüzeylerde bu boyanın kullanılması, bulaş zincirini kırmak adına büyük önem taşıyor.
Indestructible Paint Genel Müdürü Brian Norton, “Bu teknolojiyle, mikrobiyal bulaşmanın en çok görüldüğü alanlarda yüzeylerin steril kalmasını sağlayabiliriz. Uçak koltuklarından hastane ekipmanlarına kadar pek çok yüzey için büyük bir fayda sağlayabilir” ifadelerini kullandı.
COVİD-19 HASTALARININ YÜZDE 20’SİNİN ENFEKSİYONU HASTANE İÇİNDE KAPTIĞI TAHMİN EDİLİYOR
Covid-19 pandemisi, yüzey kaynaklı bulaşlara dair farkındalığı artırdı. Özellikle pandemi döneminde hastaneye yatan Covid-19 hastalarının yaklaşık yüzde 20’sinin enfeksiyonu hastane içinde kaptığı tahmin ediliyor. 2016-17 yıllarında ise İngiltere’de hastaneye yatırılan yetişkinlerin yüzde 4,7’sinin hastanede enfeksiyon kaptığı, bu enfeksiyonlar nedeniyle 22 bin 800 hastanın hayatını kaybettiği belirtiliyor.
Hastane kaynaklı enfeksiyonların başlıca etkenleri arasında E. coli, Staphylococcus aureus ve Clostridium difficile gibi antibiyotiklere dirençli mikroorganizmalar bulunuyor. Bu bakteriler, geleneksel temizlik yöntemlerinden kurtulup yüzeylerde varlıklarını sürdürebiliyor. Bu da dirençli enfeksiyonların yayılması ve daha uzun, daha karmaşık tedavi süreçlerine neden olabiliyor.
ANTİMİKROBİYAL DİRENÇLE MÜCADELEDE YENİ BİR ARAÇ
Nottingham Üniversitesi’nden Dr. Felicity de Cogan, yeni geliştirilen boyanın yalnızca bir hijyen çözümü değil, aynı zamanda antimikrobiyal dirençle mücadelede bir araç olduğunu vurguluyor:
“Plastik ve metal gibi gözeneksiz yüzeyler, antibiyotik direnç genlerinin bakteriler arasında yatay gen transferiyle yayılmasına neden olabiliyor. Bu boya sayesinde bu tip yüzeylerin bu işlevi yerine getirmesini engelleyebiliriz. Boya çok yönlü, dayanıklı ve uygun maliyetli olduğundan yaygın olarak uygulanabilir.”
Boyanın geliştirilme sürecine katkı sağlayan ekipte, Madeline Berrow, Alexander Brooks, Anna M. Kotowska, Julie Watts, Lily Riordan, Luke Kidger, David J. Scurr, Naa Dei Nikoi, Manuel Banzhaf, Jack Alfred Bryant, Simon Greenway, Violaine Mendez, Brian Norton ve Dr. Felicity de Cogan gibi birçok uzman yer aldı.
Sci Tech Daily'in 'Superbug Slayer: New Antimicrobial Paint Kills Flu, MRSA, and COVID-19 on Contact' başlıklı haberinden derlenmiştir
English (US) ·