ABD ve Rusya'nın gizli görüşmeleri basına sızdı

Gazze barış anlaşmasının ardından öne çıkan Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Rus diplomat Yuri Ushakov'un gizli görüşmeleri basına sızdı.

Bloomberg'in haberine göre görüşmede, Ukrayna için ağır taleplerde bulunan 28 maddelik barış planının, temelde Witkoff'un fikri olduğu ortaya çıktı. Rusya basına sızan görüşme hakkında henüz açıklama yapmadı.

Witkoff, Gazze'de anlaşmaya varılan 20 maddelik barış planının bir benzerinin Ukrayna - Rusya savaşını bitirmek için yapılabileceğini söyledi. 

Ancak bunun için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, ABD Başkanı Donald Trump'ı arayıp biraz övmesi gerektiğini, sonra da planı açması gerektiğini ifade etti.

Witkoff, Trump'la konuşmaları için Ruslara taktik verdi. Rus diplomat Ushakov ise Witkoff'a "çok teşekkür ettiğini" söyledi.

ÇALAN DA, OYNAYAN DA ABD

14 Ekim’de yapılan ve beş dakikadan biraz uzun süren görüşmede Witkoff Putin’in dış politika başdanışmanı Yuri Uşakov’a, Putin'in Trump'la nasıl konuşması gerektiğini anlattı.

Witkoff, Zelenski’nin o hafta Beyaz Saray’a yapacağı ziyaret öncesinde Trump ile Putin arasında bir telefon görüşmesi ayarlanmasını da tavsiye etti.

Bloomberg’ün incelediği kayda göre Witkoff Uşakov’a  “Gazze'de barış için 20 maddelik bir Trump planı hazırladık. Belki sizinle de aynısını yaparız diye düşünüyorum.” dedi.

Daha sonra da Uşakov'a "Putin, Trump'ı arayıp barış anlaşması konusunda onu tebrik etmeli. Daha sonra da benzer bir anlaşmanın Rusya için de iyi olabileceğini söylemeli" dedi ve "asıl isteğin toprak değişimi olduğunu biliyoruz, ancak bu şekilde yaklaşmak daha iyi olur" diye ekledi.

Zelenskiy’nin 17 Ekim'deki Beyaz Saray ziyaretine değinen Witkoff, "Zelenskiy cuma günü Beyaz Saray’a geliyor. Onlar beni de orada istiyor ama mümkünse patronlarımızı cuma günkü görüşmeden önce bir telefon görüşmesine alalım" dedi.

İki gün sonra Rusya’nın talebiyle Trump ile Putin konuştu. Trump görüşmeyi “çok verimli” diye niteledi. Sonrasında Budapeşte’de bir zirve planı açıkladı. Zirve henüz gerçekleşmedi. 

TRUMP: 'MÜZAKERECİNİN İŞİ BU'

Sızıntıdan sonra Trump, konuya ilgili gazetecilerin sorusunu yanıtladı. Görüşmeyi incelemediğini söyledi ama bunun “standart bir müzakere yöntemi” olduğunu belirtti.

Trump salı günü gazetecilere “Bu anlaşmayı Ukrayna’ya satması lazım. Ukrayna’yı da Rusya’ya satması lazım. Bir müzakerecinin işi budur. Onlara 'bakın, bunu istiyorlar' deyip ikna etmelisiniz. Aynısını Ukrayna’ya da söylüyordur çünkü iki tarafın da alıp vermesi gerekir” dedi. Kremlin ise sessizliğini bozmadı.

Bu konuşma Witkoff’un Rusya ile yürüttüğü pazarlığın yöntemlerini gözler önüne serdi. Aynı zamanda bu ay ortaya çıkan 28 maddelik barış önerisinin çıkış noktasını işaret etti.

ABD yönetimi bu taslağı anlaşmanın temeli olarak kabul etmesi için Ukrayna’ya baskı yapıyor.

Putin de planın barış için zemin hazırlayabileceğini söyledi. Rusya Güvenlik Konseyi toplantısında 28 maddelik planın ABD ile ayrıntılı görüşülmediğini ama Moskova’nın bir kopyasını aldığını aktardı.

RUS DİPLOMATLAR ARASINDAKİ GÖRÜŞME DE SIZDI

Bloomberg, Ushakov ve Putin'in Dış Siyaset danışmanı Dimitriev arasındaki bir görüşmeyi de kamuoyuna sundu.

Görüşmede, Putin'in Trump'la yapacağı telefon görüşmesinden önce hangi taleplerin sunulması gerektiği konuşuldu. 

Toprak taleplerinden bahseden Ushakov, "Evet, maksimum düzeyde olması gerekiyor, sence de öyle değil mi? Ne dersin? Aksi takdirde, bir şeyi aktarmanın ne anlamı var?" diye konuştu. 

Dmitriev ise daha temkinli bir tavır aldı. Putin'in danışmanı "Hayır, bak. Bence bu belgeyi bizim pozisyonumuzdan hazırlayalım ve ben gayri resmi olarak iletirim, bunun tamamen gayri resmi olduğunu açıkça belirtirim. Onlar da kendileri gibi yapsınlar. Ama bizim versiyonumuzu aynen kabul edeceklerini sanmıyorum, ama en azından mümkün olduğunca ona yakın olacaktır" diye yorumladı.

Kremlin, daha önce de Ukrayna'nın silahsızlandırılması, toprak vermesi ve "Nazilerden arındırılması" gibi talepler sunmuştu. Dmitriev, bu talepleri öne çıkardı.

Ushakov ise karşılık olarak bu taleplerin kabul görmeyeceğini ve "bizimle anlaşmış gibi farklı talepler sunabileceklerini söyledi. Ancak sonunda ikili, Dmitriev'in planında anlaştı.

Dmitriev, görüşmenin sonunda "Evet, bana kalırsa bu belge hakkında daha sonra Steve ile konuşabilirsiniz. Her şeyi düzgünce yapacağız" dedi.

UKRAYNA, GÖRÜŞMELERDEN SONRA PLANI KABUL EDİYOR

Çok konuşulan plan, daha sonra Cenevre'de Ukrayna ile bir daha görüşüldü. Avrupa ve Ukrayna, Ukrayna ordusunu kısıtlama ve hala savunduğu toprakları verme fikirlerine karşı çıktı. Bunun yanında Rusça'nın da ülkenin ana dili olarak kabul edilmesi söz konusuydu.

Son açıklamalara göre şimdiki plan, 28 maddeden 19 maddeye düştü. Ukrayna, planın şu anki halini kabul ettiğini duyurdu. 

Toprak takası gibi daha hassas konuların ise, "iki lider arasında konuşulacağı" ifade edildi. Trump ve Zelenski'nin gelecek haftalarda yüz yüze bir görüşme gerçekleştirmesi bekleniyor.

Trump ise, sosyal medya paylaşımında ateşkes sağlandıktan ve barış planının Rusya ve Ukrayna tarafından imzalanmasından hemen önce Putin ile konuşacağını söyledi.